Zgłoszenia sygnalisty

Zgodnie z ustawą o ochronie sygnalistów, Ministerstwo Sprawiedliwości realizuje swoje zadania w zakresie  przyjmowania zgłoszeń zewnętrznych.

Zgłoszenie zewnętrzne to procedura umożliwiająca przekazanie informacji o naruszeniach prawa do instytucji, które nie są częścią struktury organizacyjnej podmiotu prawnego,
w którym osoba fizyczna dokonująca zgłoszenia, w kontekście związanym z pracą, jest lub była:

• pracownikiem;
• kandydatem do pracy/służby, który uzyskał informację o naruszeniu prawa w procesie rekrutacji lub negocjacji poprzedzających zawarcie umowy;
• osobą świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;
• przedsiębiorcą wykonującym usługi;
• osobą świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej;
• praktykantem, stażystą i wolontariuszem;
• funkcjonariuszem, żołnierzem.

Możliwość dokonania  zgłoszenia zewnętrznego jest szczególnie istotna, gdy zgłoszenie wewnętrzne nie jest skuteczne albo gdy istnieje ryzyko odwetu czy też innych negatywnych konsekwencji.

Zgłoszenia zewnętrzne są przyjmowane przez Rzecznika Praw Obywatelskich albo organ publiczny.

Ministerstwo Sprawiedliwości przyjmuje zgłoszenia dotyczące naruszeń prawa w  podmiotach, co do których jest właściwe do podejmowania działań następczych.

Zgłoszenia zewnętrznego można dokonać:

1. Przez e-mail na sygnalista@ms.gov.pl;
2. Z wykorzystaniem formularza - wzór formularza jest załącznikiem do zarządzenia;
3. Osobiście – wniosek o spotkanie możesz wysłać na jeden ze wskazanych w tym akapicie sposobów;
4. Pocztą tradycyjną na adres Al. Ujazdowskie 11, 00-950 Warszawa, P-33 (podwójna koperta z dopiskiem na kopercie wewnętrznej „zgłoszenie sygnalizacyjne”).

WAŻNE !!!

Ministerstwo Sprawiedliwości podjęło decyzję o nierozpatrywaniu zgłoszeń dokonanych anonimowych.

Czym jest naruszenie

Naruszenie prawa to każde działanie lub zaniechanie niezgodne z przepisami lub takie, które ma doprowadzić do tego, aby przepisy obejść. Dotyczy to m.in.:

• korupcji, zamówień publicznych, bezpieczeństwa produktów,
• ochrony środowiska, zdrowia publicznego,
• ochrony danych osobowych i bezpieczeństwa teleinformatycznego,
• praw człowieka i wolności obywatelskich,
• interesów finansowych Skarbu Państwa i Unii Europejskiej.

Zgłoszenie zewnętrzne może zostać dokonane z pominięciem etapu wewnętrznego, czyli bez uprzedniego zgłoszenia u swojego pracodawcy.

Sygnalista podlega ochronie od chwili dokonania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego, pod warunkiem że miał uzasadnione podstawy sądzić, że informacja będąca przedmiotem zgłoszenia lub ujawnienia publicznego jest prawdziwa w momencie dokonywania zgłoszenia lub ujawnienia publicznego i że stanowi informację o naruszeniu prawa.

Zgłoszenie może być dokonane wyłącznie w dobrej wierze. Zakazane jest składanie nieprawdziwych  zgłoszeń.

Zgodnie z treścią ustawy z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (Dz.U 
z 2024  r.  poz.  928),  osoba  dokonująca  zgłoszenia nieprawdziwych informacji podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Wobec sygnalisty nie mogą być podejmowane żadne działania odwetowe jak np. zwolnienie z pracy, degradacja, przymusowy urlop bezpłatny, zmiana miejsca pracy, obniżenie wynagrodzenia, zmiana godzin pracy, wstrzymanie szkoleń, negatywna ocena wyników lub o pracy, zastosowanie środka dyscyplinarnego, mobbing czy dyskryminacja, ale także groźby zastosowania takich działań.

Jeżeli sygnalista jest osobą świadczącą usługi na innej podstawie niż stosunek pracy, zakaz działań odwetowych obejmuje m.in. wypowiedzenie umowy, której stroną jest sygnalista, w szczególności dotyczącej sprzedaży lub dostawy towarów lub świadczenia usług, odstąpienie od takiej umowy lub rozwiązanie jej bez wypowiedzenia.

Zakaz działań odwetowych obejmuje także osobę pomagającą w zgłoszeniu oraz osobę powiązaną z sygnalistą, a także jednostkę organizacyjną pomagającą sygnaliście lub z nim powiązaną, w szczególności taką, która go zatrudnia.

Na żądanie osoby zgłaszającej naruszenie, wydawane będą zaświadczenia o objęciu ochroną na podstawie ustawy o ochronie sygnalistów.